زاماک چیست؟

زاماک یک اصطلاح در صنعت در و پنجره است و در این صنعت کاربرد دارد. استفاده این قطعه در پنجره و درب های دوجداره بسیار مهم است. در این مقاله با زاماک و کاربرد های آن بیشتر آشنا می شویم.

آشنایی با آلیاژ زاماک

بهتر است برای آشنایی بهتر با زاماک آلیاژ آن را بیشتر بشناسیم. پایه و اساس آلیاژ زاماک، روی می باشد. روی فلزی به رنگ سفید مایل به آبی یا نقره ای است. درشت دانه است و نقطه ی ذوب آن 419 درجه ی سانتی گراد و نقطه ی جوش آن برابر با 906 درجه ی سانتی گراد است. وزن مخصوص روی برابر با gr/cm 31/7 بوده و دارای فشار بخار بالایی است که در آلیاژ سازی بسیار مهم است. مصرف روی بعد از AL و Cu در رده سوم جا دارد.

آلیاژ روی چگونه آلیاژی است؟

آلیاژ های فلز روی به نام زاماک معروف ترین آلیاژ روی می باشد و در سه گروه زاماک 2، زاماک 3، زاماک 5 قرار گرفته که عناصر اصلی آلیاژ زاماک، روی-آلومینیوم-مس و منیزیم و به مقدار بسیار اندکی از عناصر آهن سرب و قلع می باشد، که مقدار آلومینیوم در هر سه گروه زاماک در حدود ۵/۳ و ۵/۴ درصد است و مهم ترین قابلیت آلیاژهای روی حفظ ابعاد و دقت ابعادی آن می باشد که در صنایع مکانیکی و الکتریکی، خودروسازی، اسباب بازی و پوشش ها برای جلوگیری از خوردگی (گالوانیزه) مورد استفاده قرار می گیرد

خصوصیات و ویژگی های زاماک

زاماک آلیاژ مورد استفاده در اجزای پنجره های دوجداره است که نقش مهمی در میان اجزای درب و پنجره دارد. زاماک جنس این قطعات است که به مرور در حال تبدیل شدن به یک اشتباه عام است. زاماک نوعی آلیاژ است که برخی از قطعات مورد استفاده در صنعت پنجره از این جنس ساخته شده است.

زاماک آلیاژی بر پایه عنصر روی است که معمولا در قطعات تحت فشار مورد استفاده قرار می گیرد. اصلی ترین عناصر آلیاژ زاماک عبارتند از روی، آلومینیوم، مس، منیزیم. همچنین آهن، کادمیم، قلع، نیکل، کروم و منگنز نیز به میزان کم در آن به کار می‏ روند. اما اصل و اساس این آلیاژ  روی می باشد. برای تهيه آلياژ در شروع کار، آلومينيوم را ذوب كرده سپس فلز مس خالص را داخل مذاب انداخته و درجه حرارت را بالا برده تا اينكه مس در داخل آلومینیوم حل شود و بقیه موارد به آن اضافه می شود.

روش تولید آلیاژ زاماک

در هنگام تولید آلیاژ زاماک، ابتدا مذاب آلومینیوم را تهیه کرده و سپس تکه های مس خالص را درون مذاب می اندازند. لازم است درجه حرارت به قدری بالا رود که تمام مس درون آلومینیوم حل شود. پس از اینکه آمیژان AL-cu آماده شد، آن را شمش ریزی می کنند. این آمیژان ترد و شکننده خواهد بود.

پس از انجماد کامل شمش ها، در بخش دیگری روی را ذوب می کنند. سپس شمش آمیژان Al-cu را که منجمد شده بود، درون بوته مذاب روی می اندازند. لازم است شمش به پایین رفته و کاملا در داخل مذاب حل گردد. پس از آماده شدن مذاب آلیاژ، آن را ریخته گری می کنند.

با توجه به این نکته که آلیاژ زاماک دامنه انجماد بسیار کوتاهی دارد، تمایل زیادی به انجماد پوسته ای دارد. این موضوع باعث می شود که ریخته گری فشاری و دایکست برای تولید این آلیاژ پرطرفدارتر باشد. تغذیه گذاری و تعیین جهت انجماد برای تولید زاماک معمولا به سهولت و سادگی انجام می شود.

وزن مخصوص این آلیاژ بالا است. در نتیجه بهتر است در سیستم های فشاری وزنه گذاری فراموش نشود. آلیاژ زاماک با توجه به نقطه ذوب پایین، سیالیت مناسب و انقباض از نوع متمرکز، آلیاژی مناسب جهت ریخته گری است.

کاربرد زاماک در صنعت درب و پنجره