همه چیز در مورد یراق آلات پنجره دوجداره

عبارت یراق آلات برای مواردی از جمله دستگیره درب و پنجره ها یا لولاها به کار می‌ رود. در این مقاله می‌خواهیم نگاه تخصصی‌ و جامع‌ به موضوع یراق داشته باشیم و با انواع یراق آلات پنجره دوجداره آشنا شویم.

یراق آلات یکی از مهم ترین اجزاء در و پنجره دوجداره محسوب می شود. مصرف کنندگان می توانند با توجه به سلیقه، بودجه و محل کاربرد استفاده پنجره، یراق آلات مورد نظر خود را انتخاب کنند.

با نگاهی به محیط اطراف خود می‌بینید که انواع زیادی از یراق آلات در اطراف شما وجود دارد. فرقی نمی‌کند که روی درب و پنجره دوجداره خانه شما به کار رفته باشد، یا از آن‌ها در کابینت‌ها و کمدها استفاده شده باشد. همه ما روزانه با تعداد بسیار زیادی از انواع یراق آلات در تماس هستیم.

یراق‌ها در واقع ابزارآلات فلزی هستند که در طول تاریخ توسط افراد مبتکر و مهندسان، برای آسان‌تر و زیباتر شدن لوازم کاربردی طراحی می‌شوند.

زندگی امروزی ما، به شدت به یراق آلات مختلف وابسته است. طراحی، تولید و کاربرد یراق آلات با گذشت سال‌ها،‌ پیشرفت زیادی کرده است و مسلما در سال‌ های آتی نیز شاهد طراحی انواع تازه‌ای از یراق آلات با کاربردهای جدید در زندگی روزمره خود خواهیم بود.

یراق آلات چیست؟

پس از اینکه انسان توانست فلزات را ذوب کند و با استفاده از آن‌ ها ابزارآلات مورد نیاز زندگی خود را بسازد، واژه “یراق” به وجود آمد. عبارت یراق در ابتدا تنها برای افسار و زین متصل به اسب و چهارپایان به کار می‌رفت. پس از گذشت زمان و با به وجود آمدن انواع سلاح، از عبارت “یراق” برای نام بردن مدل‌های خاصی از سلاح استفاده شد. این مدل از سلاح، در زمان‌هایی مورد استفاده قرار می‌گرفت که قرار بود جنگ‌افزارهای فلزی مانند شمشیر و نیزه به کار گرفته شوند.

اما با گذشت زمان و پیشرفت روزافزون علم و دانش مهندسی، امروزه یراق آلات به ابزارهایی فلزی گفته می‌شود، که با ذوب کردن فلز و شکل گرفتن آن در قالب‌های مختلف ساخته و آبکاری می‌شوند. یراق آلات همیشه و همه جا در کنار ما هستند و برای آسان‌تر کردن کارهای ما ایجاد شده‌اند. البته ما معمولا توجه زیادی به آن‌ها نداشته‌ایم.

آشنایی با یراق آلات، انتخاب درست و به جای آن‌ها و استفاده از یراق آلات با کیفیت می‌تواند تاثیر به سزایی در بهبود روند زندگی ما داشته باشد.

یراق آلات در محدوده بسیار زیادی از وسایل و ابزار وجود دارند، و بخشی مهمی از بسیاری از این وسیله ها هستند، که استفاده از آن ها بدون یراق آلات، ناممکن است.

برای مثال، چند نمونه از یراق آلاتی که همه ی ما در طول روز با آن ها سر و کار داریم:

• دستگیره درب و پنجره ها
• لولاهای پنجره ها، درها، کابینت ها یا هر لولا دیگری
• قفل های انواع پنجره
• شیر آب
• دستگیره های کشوها و کمد ها
• شیرهای شوفاژ و فلکه ها
• لولای درب های کشویی

ساخت یراق آلات از کجا آغاز شد؟

نمی توان ساخت یراق الات را به ابزار خاص و زمان مناسبی نسبت داد، زیرا تقریبا بیشتر وسایل مورد استفاده ی ما، از این ابزار بهره برده اند تا قابل استفاده باشند.

یکی از قدیمی ترین موارد ساخت این ابزارها، یراق های متصل به افسار و زین های چهارپایان بوده است. همچین می توان گفت از زمانی که درب و پنجره ها ساخته شده اند، یراق آلات نیز همراه با آن ها به وجود آمده اند.

با پیشرفت روز افزون مهندسی و طراحی ساخت ابزار، یراق و ابزار ها نیز شکل پیشرفته تری پیدا کردند.

چرا از یراق آلات استفاده می‌کنیم؟

یراق آلات واژه‌ای کلی برای تمامی ابزارها و تزئینات جانبی به کار رفته در وسایل اطراف ما می‌ باشد. از یراق آلات برای ساخت مبل، تولید کابینت، سازه‌های مختلف موجود در منازل، سرویس‌های بهداشتی، درب و پنجره های دوجداره و تک جداره، ابزارهای فنی، تجهیزات مهندسی و همه موارد مشابه استفاده می‌شود.

اما شاید برای شما این سوال پیش بیاید، که چرا باید از یراق آلات در تولید و ساخت لوازم، ابزارهای مختلف استفاده کنیم؟

استفاده از یراق آلات برای زیبایی

یکی از مهم‌ترین کاربردهای یراق آلات زیبایی آن‌ها است. مثلا یک درب، یک پنجره دوجداره، یک کابینت یا یک کمد را در نظر بگیرید. مثلا برای درب نیاز به استفاده از دستگیره‌هایی است که در انواع و اشکال مختلف وجود دارد و علاوه بر کارآیی، به زیبایی درب نیز کمک می‌کند.

برای کمدها و کابینت‌ها نیز، استفاده از دستگیره‌های مختلف می‌تواند بر زیبایی ظاهری آن‌ها بیفزاید. در مورد درب و پنجره های دوجداره، انواع مختلف لولاها و دستگیره‌ها می‌توانند باعث تغییر سبک و جهت باز و بسته شدن پنجره‌ها شوند. به این ترتیب در زیبایی و کارآیی آن‌ها نقش موثری ایفا می‌کنند.

استفاده از یراق آلات برای آسان‌تر شدن کاربرد وسایل

یراق آلات به آسان‌تر شدن کاربری وسایل و ابزارها کمک می‌کنند. مثلا یک پنجره دوجداره را در نظر بگیرید. استفاده از انواع لولاها می‌تواند در کاربردی‌تر شدن پنجره از نظر نحوه باز و بسته شدن و روان بودن پنجره دوجداره به هنگام باز و بسته شدن تاثیر بگذارد.

قفل‌های یک درب را در نظر بگیرید. قفل‌ها خودشان به تنهایی دارای انواع مختلفی هستند که یراق آلات زیرمجموعه بسیاری دارند. مثلا در پنجره های دوجداره جلوقفلی نوعی از یراق آلات است، که نقش مهمی در کارکرد آن‌ها دارد و به طول عمر مفید پنجره کمک شایانی می‌کند. یراق آلات درب و پنجره حتی در بهبود و عملکرد صحیح عایق‌بندی تاثیرگذار هستند.

درب‌های ورودی ساختمان نیز از یراق آلات و دستگیره‌های مخصوص به خود استفاده می‌کنند که در انواع و اندازه‌های مختلفی در بازار وجود دارند.

انواع یراق آلات

یراق آلات انواع مختلفی دارد. هر یک از این نوع یراق آلات، براساس نوع خاص خود برای کاربردهای مختلفی مورد استفاده قرار می‌گیرند.

یراق آلات بادی

یراق آلات بادی دارای قدرت بالایی هستند. قدرتمندی این نوع یراق آلات از طریق فشرده‌سازی باد یا همان هوا ایجاد می‌شود. از انواع این نوع یراق آلات می‌توان به دمنده ها، مکنده های بادی، جک های بادی، آچارهای ضربه‌ای بادی و تفنگ های بادی اشاره کرد.

یراق آلات دستی

یراق آلات دستی جز‌ء ساده‌ترین انواع یراق آلات به حساب می‌آیند و کاربرد وسیعی در زندگی روزمره دارند. از مهم‌ترین انواع این یراق آلات می‌توان به پیچ گوشتی، آچار، انبردست، سوهان و سایر ابزارهای فنی اشاره کرد.

یراق آلات برقی

این نوع یراق آلات معمولا با برق کار می‌کنند. استفاده از یراق آلات برقی به دقت بالایی نیاز دارد. هر چند که این نوع از یراق آلات باعث آسان شدن انجام کارها شده است، اما در استفاده از آن‌ها حتما باید احتیاط لازم صورت گیرد. از یراق آلات برقی می‌توان به چکش‌های هیدرولیک اشاره کرد. همچنین دریل واگن هیدرولیک یکی از از مهم‌ترین یراق آلات برقی به شمار می‌رود.

یراق آلات ساختمانی

یراق آلات ساختمانی از پر کاربردترین انواع یراق آلات هستند. این یراق آلات شامل آجربر، کف‌ساب، شیشه‌بر، ماله و حتی دوربین نقشه‌برداری می‌باشند. یراق آلات پنجره دوجداره نیز در این دسته جای می‌گیرد.

یراق آلات دیزلی و بنزیلی

این یراق آلات شامل مواردی می‌شوند که دارای کاربردهای دیزلی هستند. از جمله یراق آلات دیزلی می‌توان به الکتروپمپ‌ها و موتور‌های ژنراتور اشاره کرد.

یراق آلات پنجره دوجداره

یراق آلات درب و پنجره دوجداره یکی از مهم‌ترین اجزای در و پنجره دوجداره به شمار می‌روند. یراق‌آلات در و پنجره دوجداره دارای تنوع مناسبی هستند و شما می‌توانید با توجه به سلیقه و کاربرد مکان استفاده از آن، یراق‌آلات مورد نظر خود را انتخاب کنید.

تنظیم پنجره دو جداره از نقاط مختلف مانند لنگه، شیشه و یراق جهت سهولت در باز و بسته شدن و کسب بیشترین میزان عایق بودن در برابر صدا، گرد و غبار و سرما و گرما را رگلاژ پنجره دوجداره می گویند، رگلاژ پنجره بسته به نوع یراق مصرفی نقاط مختلف رگلاژ نیز در یراق وجود دارد که با تنظیم آن قسمت ها پنجره رگلاژ می شود.

انواع یراق آلات درب و پنجره

یراق آلات درب و پنجره های دوجداره نیز، با پیشرفت طراحی و ساخت این پنجره ها، هرچه کارا تر و گسترده تر شده اند.

این ابزار ، علاوه بر کاربرد باز کردن، بسته کردن و یا قفل کردن، سبب امنیت بیشتر و زیبایی نیز می شوند.

یراق آلات درب و پنجره دو جداره به طول کلی شامل:

• یراق آلات تک حالته
• یراق آلات دو حالته
• یراق آلات کشویی
• یراق آلات تاشو
• یراق آلات لغزشی نیمه اتوماتیک
• یراق آلات تمام اتوماتیک

یراق اسپانیولت برای پنجره دوجداره

اسپانیولت از آلیاژهای با کیفیت و از قسمت چرخ دنده تولید می شود تا به مرور زمان فرسوده نشود. اگر در هنگام نصب از یراق آلات غیر استاندارد و بی کیفیت استفاده شود موجب شکسته شدن دستگیره در زمان نصب و یا هرز شدن پیچ دستگیره می شود.
جای پیچ ها در بر روی اسپانیولت از اهمیت ویژه ای برخوردار است. پیچ ها باید در فاصله های ۳۰ سانتی متری از یکدیگر قرار گیرند. بهتر است در سمت چرخ دنده جهت استحکام بیشتر پیچ ها به یکدیگر نزدیک تر باشند تا با فشار دستگیره، اسپانیولت از پروفیل جدا نشود.

کیفیت اسپانیولت به نوع آلیاژ استفاده شده در آن بستگی دارد. این جزء تاثیر مهمی بر کیفیت درب و پنجره دوجداره می‌گذارد. بی‌کیفیت بودن آلیاژ مورد استفاده در یراق اسپانیولت باعث افزایش فشار بیشتر بر روی دستگیره‌های درب شده و آن را از کار می‌اندازد. اسپانیولت های موجود در بازار برندهای مختلفی دارند و تولید کشورهایی همچون ترکیه یا آلمان هستند. انواع آلمانی این نوع یراق به دلیل دو زبانه بودن از کیفیت و امنیت بالاتری برخوردار است.

هرچه ارتفاع یک اسپانیولت بیشتر باشد تعداد پیم یا زائده های قفل شونده نیز بیشتر خواهد بود تا پنجره در برابر وزش باد از استحکام و مقاومت بیشتر برخوردار باشد. تعداد این پیم ها متناسب با ارتفاع یراق تعیین می شوند اما به طور کلی تعداد این پیم ها مطابق شرایط ذیل خواهد بود.

• اسپانیولت های تک حالته از ارتفاع 400 الی 1000 میلیمتر دارای 2 پیم قفل شونده
• اسپانیولت های تک حالته از ارتفاع 1200 الی 1600 میلیمتر دارای 3 پیم قفل شونده
• اسپانیولت های تک حالته از ارتفاع 1800 الی 2200 میلیمتر دارای 4 پیم قفل شونده

دستگیره درب و پنجره

انتخاب دستگیره مناسب برای درب و پنجره، باعث افزایش طول عمر کلی درب و پنجره و حتی اسپانیولت آن می‌شود. نصب دستگیره‌های بلندتر باعث می‌شود که فشار کمتری به اسپانیولت وارد شود. همچنین دستگیره هایی که دارای اهرم توپُر هستند، از کیفیت بالاتری برخوردارند.

جنس دستگیره های مورد استفاده در پنجره دوجداره معمولا از آلومینیوم و یا پلاستیک مرغوب می باشد. در هنگام انتخاب دستگیره دقت گردد که از جنس نامرغوب استفاده نشده باشد. ارتفاع دستگیره نیز از اهمیت بالایی برخوردار است، زیرا ارتفاع دستگیره مانند اهرم می باشد و باعث فشار کمتر به ناحیه اتصال و پنجره دوجداره می شود.

در انتخاب یک دستگیره خوب به عنوان یکی از اصلی‌ترین یراق‌آلات در و پنجره دوجداره باید به نکات زیر توجه کرد.

• بلند بودن اهرم دستگیره نکته‌ای است که باید به آن توجه کرد. بلند بودن اهرم دستگیره باعث وارد آمدن فشار کمتر به دستگیره و اسپانیولت شده و باز و بسته کردن در و پنجره را آسان می‌کند. همچنین استفاده از دستگیره با اهرم توپر موجب کارکرد بهتر آن می‌شود.
• صفحه اصلی دستگیره اگر دارای ضخامت غیر استاندارد و از جنس نامرغوب باشد باعث شکسته شدن دستگیره می‌شود.
• شفت چهار پهلوی دستگیره اگر از آلیاژ مرغوب ساخته نشده باشد در هنگام فشار زیاد، باعث هرز شدن دستگیره خواهد شد.
• زوارهای جای پیچ دستگیره باید از مقاومت کافی برخوردار باشد که دچار شکستگی نشود.

سیلندر درب و پنجره

از دیگر یراق آلات پنجره دوجداره که کاربرد فراوانی دارد، سیلندر است. یکی از بهترین انواع سیلندرهای درب و پنجره، سیلندرهای برنجی هستند، که معمولا توسط آلومینیوم کاور می‌شوند.

زبانه قفل پنجره دوجداره

زبانه قفل از دیگر یراق های کاربردی است که به طوری نصب می شود تا پنجره یا درب، در هنگام بسته شدن به طور کامل در جای خود جا افتاده و فیکس شود.

زبانه های قفل در انواع بلند و کوتاه وجود دارند، اما وزن لولا نیز باید حداقل 110 گرم باشد تا در برابر شکستگی مقاومت داشته باشد.

لولا پنجره دوجداره

لولا نیز یکی از قطعات متداول در ساخت و تولید پنجره دوجداره می باشد. در یراق آلات تک حالته از لولای 75 میلیمتر با وزن استاندارد 80 گرم استفاده می گردد. در یراق آلات نامرغوب و بی کیفیت از لولای سبک تر استفاده می گردد که این کار باعث شکست لولا و در نهایت عدم کارایی و آسیب دیدن پنجره دوجداره می شود.

بهترین نوع یراق در پنجره تک حالته یراق با قابلیت تنظیم می باشد که به یراق آلات قابل تنظیم معروف می باشند. سعی کنید از لولاهای معمولی کمتر استفاده کنید چون هم تحمل وزن کمی دارند و زود شکسته می شوند و بازشو خودش را می اندازد و هم اینکه پنجره شما عایق نخواهد شد. پروفیل ارزان تری انتخاب کنید اما از یراق با کیفیت استفاده کنید، بسیار نکته مهمی می باشد.

انواع لولا در بازشوهای مختلف

لولا ها یکی از مهم ترین یراق آلات پنجره هستند که باز و بسته شدن لنگه پنجره را ممکن می سازند. بنابراین، لولا ها وزن زیادی هم باید تحمل کنند و از این رو کیفیت ساخت و مقاومت آن ها بسیار مهم است.

از جمله لولاها در بازشوهای درب و پنجره های دوجداره می توان به:

لولای بازشوهای یک حالته

پنجره های لولایی از رایج ترین انواع پنجره اند، که یکی از انواع آن ها هم پنجره دوجداره با بازشو لولایی تک حالته است. لولا در این نوع بازشو، باز و بسته کردن لنگه را بر روی یک محور عمودی ممکن می سازد ، که یکی از کلاسیک ترین و رایج ترین انواع بازشوها برای پنجره است.

معمولا برای هر لنگه از دو لولا استفاده می شود که البته با توجه به ابعاد پنجره ممکن است بیشتر هم باشد.

لولای بازشوهای دوحالته

این بازشو ها در مواردی کاربرد دارند که باز شدن پنجره بر روی دو محور عمودی و افقی انجام می شود.

بنابراین نوع پیشرفته تری از لولا استفاده می شود که قابلیت این را دارد که لنگه هم در محور عمودی و هم در جهت محور افقی ، البته با زاویه ای محدود بتواند باز و بسته شود.

پنجره های دوجداره با بازشو دوحالته در برابر صوت و رطوبت، عایق بندی خوبی دارند.

لولا بازشوی کلنگی

یکی دیگر از انواع پنجره های لولایی، پنجره دوجداره کلنگی یا سایبانی است. این بازشو ها طوری نصب می شوند که نقطه دید را از روبرو مسدود سازد. یعنی لولا امکان باز و بسته شدن در جهت محور افقی را ممکن می سازد.

پنجره کشویی

پنجره های کشویی نیازی به لولا ندارند، چرا که بر روی یک ریل سوار هستند و حرکت می کنند. بنابراین، به جای یراق آلات لولایی ، پنجره دارای غلتک است که این غلتک روی ریل حرکت را ممکن می سازد.

استفاده از این یراق آلات، برای زمانی است که می خواهیم از پنجره های دوجداره کشویی استفاده کنیم. این پنجره ها معمولا برای فضاهایی که محدود هستند و جایی برای لنگه بازشو نیست استفاده می شوند.

لولا بازشو های تاشو

پنجره های آکاردئونی دارای لنگه هایی با بازشو تاشو هستند. لولاهایی مخصوص نیز برای پنجره هایی که باز و بسته شدن آن ها، به صورت تاشو انجام می شود وجود دارند.

لولا ها بین دو لنگه قرار گرفته و لنگه ها را به یکدیگر متصل می کنند، و از کناره نیز لولا هم به لنگه و هم به قاب پنجره متصل شده است.

ویژگی های یراق آلات

• تحمل وزن اولین نکته حائز اهمیت در تمامی یراق‌آلات دو حالته می‌باشد. 100 کیلوگرم حداقل وزنی است که این سیستم از یراق‌آلات در اندازه ‌های مختلف بازشو باید تحمل کند. برای تحقق این امر مقاومت، اندازه و وزن مناسب لولاها باید مورد توجه قرار گیرد. و همچنین پیچ‌های رگلاژ لولاها نیز باید از جنس مناسب برخوردار بوده تا در هنگام رگلاژ دچار هرز شدن رزوه‌ها نگردد.
• یکی دیگر از مهم ترین کارها که باید در انتخاب این دسته از یراق‌آلات مورد توجه قرار گیرد تست آب نمک می باشد. انجام تست آب نمک جهت جلوگیری از فرسودگی و زنگ زدگی هنگام استفاده از این یراق‌آلات در مناطق مرطوب می‌باشد.
• حداقل تست آب نمکی که می‌بایست گواهی آن توسط آزمایشگاه‌های معتبر و مورد قبول RAL آلمان صادره شده باشد، برابر استاندارد معادل 500 ساعت می‌باشد.
• گوشه‌های بالا و پائین مورد استفاده در یراق‌آلات دوحالته به جهت اهمیت فراوان این قطعات و نوع کاربرد آن‌ها که به عنوان مفاصل اصلی باعث گردش یراق و انتقال نیرو به تمامی قطعات می‌شوند، باید از لحاظ سایز، مقاومت و آلیاژ مصرفی مورد توجه قرار گیرند تا در هنگام عملکرد دچار شکستگی و هرز شدن دندانه‌ها نگردد.
• اسپانیولت‌های دو حالته باید دارای شیارهایی باشند که بین صفحه اصلی و زیرین فاصله ایجاد نموده تا درهنگام اصطکاک، دستگیره روان تر عمل نموده و روکش یراق از بین نرود و باعث فرسودگی بین دو صفحه اسپانیولت نگردد.
• اسپانیولت عرض این سیستم باید دارای ضامن امنیت باشد تا در هنگام باز شدن پنجره از بالا به صورت کلنگی این ضامن عمل نموده و باعث قفل شدن دستگیره گردد.